Kamu güvenliğini, düzenini ve olası risklerden ülkeyi korumak adına yabancıların ikame edebilmesi için yasal sınırlamalar getirilmiştir. Bu yasal sınırlamalar dayanağını 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) düzenlemesinden almaktadır.
Vize ve vize muafiyeti haricinde kalan 90 günlük süreyi aşarak oturma izni isteyen yabacı uyruklu kişiler, her ilde kurulmuş olan İl Göç İdaresinden ‘ikamet izni’ belgesini almak zorundadır. Bu işlemi E-İkamet sistemi üzerinden başvuru yaptıktan sonra gerekli bilgi ve belgelerini Göç İdaresi memuruna teslim ederek gerçekleştirebilirler.
Alınan oturma izninin 6 ay kullanılmaması durumunda yetkili makamlar tarafından verilen ikame izni iptal edilir.
İKAME İZNİ ÇEŞİTLERİ:
Kısa Dönem Oturma İzni: Her defasında en fazla 1 yıllık sürelerle verilir. Türkçe öğrenme amacıyla kursa gidenlere 2 defaya mahsus olmak üzere ve Türkiye’de yükseköğrenim gören bir öğrenci mezun olduktan sonra 6 aylık uzatım süresi verilir.
Uzun Dönem Oturma İzni: Türkiye’de en az 8 yıl kesintisiz oturma ve Bakanlığın gerekli şartlarına uyma zorunluluğu aranır.
Aile İkamet İzni: Yabancı eşine, Kendisinin veya eşinin ergin olmayan yabancı çocuğuna, Kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğuna, her defasında iki yılı aşmayacak şekilde aile ikamet izni verilebilir. Ancak, aile ikamet izninin süresi hiçbir şekilde destekleyicinin ikamet izni süresini aşamayacaktır.
Bazı ülkelerin hukuk kurallarında çok eşlilik vardır ancak yasamız gereği ‘Aile ikamet izni’ kapsamından sadece tek eş faydalanabilir.
Öğrenci İkamet İzni: Ülkede bir yükseköğrenim kurumunda lisans, önlisans,yüksek lisans doktora, Tıpta Uzmanlık Eğitimi(TUS), Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi (DUS) seviyelerinde eğitim görecek yabancılar faydalanabilir.
İnsani İkamet İzni: Kişinin Türkiye’den ayrılmasının imkanı olmadığı olağanüstü durumların varlığında Bakanlıktan alınan izinle yabancı uyruklu kişi ülkede ikame edebilir.
İnsan Ticareti Mağduru: İnsan ticareti mağdurlarına v,e mağdur olacağı yönünde kuvvetli şüphe duyulanlara verilen ikamet iznidir.
İKAMET İZNİ BAŞVURUSUNDA GEREKLİ BELGELER
Pasaport
Biyometrik fotoğaf (Son 6 ayda çekilmiş olmalı)
Türkiye’de ikamet edilecek adres
Adli sicil kaydı
Geçerli sağlık sigortası
Sosyal yardım alınmadığına dair belge
OTURMA İZNİNİN REDDİ, İPTALİ VEYA UZATILMAMASI
6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) 30. Maddesine istinaden,
Gerekli şartların sağlanmaması durumunda
Hakkında Türkiye’ye giriş yasağının bulunması durumunda
İkamet izninin veriliş amacı dışında kullanılması durumunda
Yetkili makam tarafından izin verilmişse iptaline, başvurulmuşsa reddine ve süresi bitmişse uzatılmayacağına karar verilir.
İkame (Oturma) İzninin Reddi Durumunda İptal Davası
Yabancı uyruklu kişi, başvuru sürecinde doğru belgeleri ve prosedürü izlemesine rağmen red kararı almışsa hukuka aykırılık nedeniyle kararı veren idarenin bulunduğu yer mahkemesinde iptal davası açılabilir. Dava açma süresi red kararın tebliğinden itibaren 60 gündür.
İKAME İZNİNİN AVUKAT ARACILIĞIYLA ALINMASININ AVANTAJLARI
Oturma izni alınmasında izlenen prosedür, dikkat ve özen gerektiren aynı zamanda birçok belge ve bilginin toplanmasında da donanım isteyen bir süreçtir. Sürecin zorlayıcılığına ek olarak ilgili mevzuat günden güne değişmekte ve yeniliklerin takip edilmesi güçleşmektedir bu nedenle mutlaka uzman bir avukattan yardım alınmalı ve başvuru süreci hukuki çerçevede ilerletilmedilir aksi takdirde sürecin düzgün ilerleyememesinden dolayı gelen olumsuz yanıt, kişinin deport edilmesine sebebiyet verir.