SPOR HUKUKU
Spor Hukuku, sporcuların, kulüplerin, takım sahibi şirketlerin, ulusal ve uluslararası federasyonların, uluslararası bölgesel federasyonlarının, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin (IOC), devletin ilgili kurumlarının birbirleriyle sportif eylem ve etkinliklere ilişkin ilişkilerini, sporun özgürlüğünü göz önünde bulundurarak düzenleyen kurallardan oluşan, kendine özgü bir hukuk dalıdır.
Spor hukuku dar veya geniş anlamda tanımlanabilir. Dar anlamda spor hukuku, sportif faaliyetleri düzenler, spor dünyasını yönetir, spor yarışmalarının ve kuruluşlarının kurumsallığını sağlar. Geniş anlamda spor hukuku ise spordan ötürü oluşan ilişkileri ve bu ilişkilerde rol alan gerçek ve tüzel kişilerin, kamu ve özel kişilerinin karşılaştıkları durumları düzenler ve sorunları çözümler.
DAR ANLAMDA SPOR HUKUKU:
a. Sporcuların hakları ve yükümlülüklerini düzenleyen kuralları
b. Spor kuruluşlarının yapısını, faaliyetlerini ve aralarındaki ilişkileri
c. Antrenörler başta olmak üzere sportif yaşamı yönetenlerin eylemlerini, yükümlülüklerini ve sorumluluklarını
d. Sporda gerçek ve tüzel kişilerinin davranışlarını
e. Sporda “fair play”i
f. Sporda yargı organlarının hukuki varlığını ve bunların ihtilafları usul ve esastan çözümleme kurallarını içerir.
GENİŞ ANLAMDA SPOR HUKUKU:
a. Bireyin spor yapma ve sportif faaliyetlere özgürce katılma hakkını
b. Sportif faaliyet ve ilişkilerinin sosyal güvenlik ve iş hukuku boyutunu
c. Profesyonel spor aktörlerinin hak ve ilişki düzenlemesini
d. Sporda şiddet, doping, ceza ve disiplin hukuku kapsamına giren eylemler gibi olumsuz davranışların önlenmesini
e. Sporda adalet ve barışın sağlanmasına yönelik her türlü önlem ve kurumu
f. Uluslararası spor yarışmalarının yapılabilmesi için gerekli kişi, kurum, kuruluş ve devletler düzeyinde kuralları ve bunlar arasındaki ilişkileri içerir.
Sporla ilgili uyuşmazlıklar farklı ölçütlere göre değişik ayrımlara tabi tutulabilir. Yapılan bir ayrımda, sporla ilgili uyuşmazlıklar dört ana başlık altında belirtilmiştir. Bunlar:
- Spor faaliyeti ile ilgili tamamen ticari nitelikteki ilişkilerden doğan uyuşmazlıklar
- Spor organizasyonları tarafından çalıştırılan personelle ilgili sorunlar
- Spor organizasyonlarının kendi aralarında çıkan sorunlara ilişkin uyuşmazlıklar
- Sporu düzenleyen organların sporculara verdikleri disiplin cezaları ile ilgili uyuşmazlıklar
Tarihsel süreç içerisinde profesyonel sporcuların sayısındaki artışa paralel olarak sadece sporcularla değil, spor kulüpleri, spor federasyonları, spor müsabakalarını düzenleyenler ile sporda görev alan diğer kişilerle ilgili hukuki uyuşmazlıklar da çoğalmıştır. Bu uyuşmazlıklar bakımından CAS (Court of Arbitration for Sport) yani Milletlerarası Spor Tahkim Mahkemesi yetkilidir.
CAS, tahkim ve arabuluculuk yöntemlerini kullanarak çözüme bağlamakla ve uzun vadede milli, milletlerarası spor federasyonları ve spor kuruluşlarının usule ilişkin kuralları arasındaki ahengi sağlamakla görevlendirilmiştir. Bu bağlamda CAS’ın beş fonksiyonu söz konusudur:
- Uyuşmazlıkları ilk ve tek yetkili mercii olarak karara bağlamak
- Spor federasyonları tarafından alınan kararları (disiplin cezaları) istinaf merci olarak incelemek
- Uyuşmazlıkları arabuluculuk yöntemiyle dostane bir biçimde çözmek
- Spora ilişkin hukuki konularda tavsiye niteliğinde görüş bildirmek
- Milletlerarası spor müsabakaları ve olimpiyat oyunları sırasında meydana gelebilecek uyuşmazlıkları kısa sürede çözmek