Adli sicil kaydı, genel bilinen deyişle ‘sabıka kaydı’, kesinleşmiş mahkeme kararı veya güvenlik tedbirlerinin bulunduğu Adli Sicil Memurluğu’nca tutulan kayıttır.
Kişinin adli geçmişindeki kesin veya şüpheli olarak karara bağlanmış işlemler hakkında bilgi verir. Adli sicil kaydına vize başvurusu, işe alım, istihdam, uluslararası seyahat gibi işlemleri gerçeleştirirken ihtiyaç duyulabilir. İlgili kişiler bu belgelere e-devlet üzerinden veya adliye, büyükelçilik, konsolosluk gibi kurumlardan ulaşabilir.
5352 sayılı Adli Sicil Kanun 4. Madde uyarınca sicilde yer alacak suçlar ve aynı kanunun 5. Maddesinde sicile kaydedilmeyecek suçlar belirtilmiştir.
Adli Sicil Kanununa Göre Sicile Kaydedilecek Suçlar
- Mahkûmiyet kesinleşmişse; hapis cezaları, şartlı salıverme, şartlı salıverme süresi uzatılmışsa veya bu karar geri alınmışsa ve infaz tamamlanmışsa sicile kaydedilir.
- Hapis cezası ertlenmişse; denetim süresi, denetim süresinin yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirilmesi dolayısıyla cezanın infaz edilmiş sayıldığı hususu, ertelenen hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine ilişkin karar sicile kaydedilir.
- Adli para cezası verilmişse; mahkûmiyet hükmü, ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu, tazyik hapsi suretiyle kısmen veya tamamen infaz edildiği hususu, tazyik hapsinden sonra kalan kısmının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu sicile kaydedilir
Adli Sicil Kanununa Göre Sicile Kaydedilmeyen Suçlar
- Disiplin suçlarına ve sırf askerî suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri
- Disiplin veya tazyik hapsine ilişkin kararlar
- İdarî para cezasına ilişkin kararlar
Hükmün Geride Bırakılması, Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararı ve Uzlaştırılmaya Tabi suçlar, Adli Sicil Kaydına değil mahsus sicil dosyasına kaydolurlar.
ADLİ SİCİL KAYDININ SİLİNMESİ
Adli sicil kaydının silinebilmesi için suçun tamamlanması şartı aranır; hapis cezasıysa infazını tamamlamış olması, denetimli serbestlikse sürenin şartlara uyularak tamamlanması, para cezasıysa paranın tamamen ödenmiş olması koşulları aranır.
Mahkûmiyeti ortadan kaldıran durumların varlığı söz konusu olduğunda da adli sicil kaydından silinmesi talep edilir.
Söz konusu durumlar şunlardır;
- şikâyetten vazgeçme ve etkin pişmanlık hallerinde
- cezanın zamanaşımına uğraması ve genel af çıkmasıyla sicil kaydının silinmesi talep edilebilir
İnfaz süresi tamamlandığında veya para cezasının tamamı ödendiğinde otomatik olarak adli sicil kaydı silinmez. Silinme işleminin gerçeleşmesi için kişinin bizzat kendisi veya vekâlet yetkisi verdiği kişi tarafından Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne başvuruda bulunması gerekir.
Kayıtlı olan belgeler, adli sicilden silindikten sonra adli sicil arşivine aktarılır. Arşiv kaydı, sicilden silinen ve tamamlanmış suçların bulunduğu ancak üzerinden belirli sürelerin geçmesiyle silinmesi mümkün olan bir kayıttır. Arşiv kaydından ilgili kişinin belgelerinin silinebileceği durumlar şunlardır:
- Hükümlünün ölmesi durumunda talebe gerek olmaksızın direkt silinir
- TCK kapsamında suç sayılmayan ama başka kanunlarda suç sayılması durumunda; kaydın arşive alınması koşullarının oluşmasından itibaren ilgili kişinin veya vekilinin mahkemeye başvurması üzerine mahkeme, memnu hakların iadesi kararını vermişse (Yasaklanmış hakların geri verilmesi) 15 yıl geçmesiyle adli sicil arşiv kaydı silinir. Memnu hakların iadesi şartı aranmaksızın arşiv kaydına konulmasından itibaren 30 yılın geçmesiyle kayıt silinir.
TCK kapsamında suç sayılması durumunda; kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle, tamamen silinir.